ادبيات اصيل تركي ايراني را زنده كنيم

تصاوير : درياچه سهند - قلعه باستاني آژيداهاك - ستارخان سردار ملي - مقبرةالشعراي تبريز

«پيدايش پان تركيسم در ايران و تأثراتش در ادبيات آذربايجان» 1
« مقايسه اي كوتاه در محاورۀ زبان تركي ايران و قفقاز »2
بنام خالق هستي
وقتي از فرهنگ و ادبيات يك منطقه و قوم و جامعه صحبت مي شود بالطبع همۀ ابعاد آن فرهنگ مد نظر قرار مي گيرد . تاريخ و جغرافيا و اعتقادات و فولكلور قومي و حتي نحوۀ زيست و معيشت افراد ، مورد مطالعه قرار ميگيرد تا يك تحقيق جامع و مانع در اختيار علاقمندان به مطالعه در احوال اقوام گوناگون جامعۀ بشري قرار گيرد . در اين بين علم اكسيكولوژي يا زبان شناسي ، به مدد تاريخ فرهنگي قوم مورد مطالعه ، به ريشه يابي و پيدايش زبان و ادبيات مي پردازد . حال اگر صدق تحقيق و تطبق و واقعيتهاي تاريخي بخاطر مطامع سياسي و دنيوي مورد دستبرد و تحريفات سليقه اي قرار گيرند بي گمان مطالعه كننده را به بيراهه خواهند برد . از دير باز عده اي تذكره نويس و مورّخ قلم خود را به نفع سلاطين و حكام و گروه هاي واپسگرا به گناه آلوده اند . و در عصر حاضر نيز ايدئولوگ ها و صاحبان نظريه هاي منحرف و دگم براي پيش بردن اهداف خود دست به چنين كاري زده اند . اين عمل ناميمون و ضد اخلاقي در بين پيروان مكاتب الحادي و نژاد پرستي از شدت بيشتري برخوردار بوده است . از جمله در بين نژاد پرستان تُرك زبان در منطقۀ آناتولي از اواخر قرن هفدهم تفكر ايجاد يك حاكميت مطلق ترك زبان پيدا ميشود . در قرن نوزدهم حكومت عثماني سعي ميكند تا مردم كشورهاي همسايۀ خود را كه براثر حملات مغول مجبور به جايگزيني زبان اصلي خود با زبان تركي شده اند تحت سلطۀ خود در آورد . جنگ چالدران و كشتار مردم آذربايجان و تسخير تبريز بدست عثماني و مقاومت مردم در برابر اين تجاوز در زمان صفويه شاهدي بر سلطه طلبي و نديده گرفتن خلق و خوي انساني از سوي دولت عثماني است كه در صفحات تاريخ به ثبت رسيده است . بعد از روي كار آمدن مصطفي كمال پاشا (ملقب به آتاتورك بمعني پدر ترك) ايدة منحوس و نژاد پرستانه پان تركيسم در نوع گسترشش ابعاد تازه اي بخود گرفت . محمد امين رسول زاده در باكو حزب مساوات را با شعار ترك بودن و اسلامي بودن راه انداخت و توانست تفكرات و دكترين خود را به افرادي خائن و وطن فروشي چون سيد جعفر پيشه و هواداران حزب خائن توده بقبولاند . اوايل قرن بيستم و بين سالهاي 1910 تا 1920 ميلادي سه كشور همسايه در منطقه ، شاهد تحولات شگرف سياسي بودند . در روسيه بلشويك ها به سركردگي لنين ، رومانف آخرين تزار روس را از تخت بزير كشيدند و حكومت ديكتاتوري كمونيستي را در روسيه و كشور هاي تحت سلطۀ تزار (از مرز هاي چين تا مرز هاي ايران) را ايجاد كردند . و با بيش ازهفتاد سال حكومت استبدادي و الحادي فرهنگ اقوام مختلف را دگرگون ساختند . آتاتورك در تركيه حكومت عثماني را ساقط كرد و حكومت جمهوري خود را بر پايه هاي لائيكيسم و تضعيف دين اسلام و برتر دانستن ترك عثماني بر ديگران بنيان نهاد . در تاريخ تركيه كشتار ارامنه يك لكۀ ننگي است كه از نفكرات ضد انساني آتاتورك نشأت گرقته است . در ايران با كمك انگليس رضا ميرپنج بر عليه احمد شاه آخرين پادشاه سلسلۀ بي كفايت قاجاريه كودتا كرده و سلطنت پهلوي را با ايدۀ ساختن ايران نوين روي كار مي آورد . اوايل تشكيل سه نوع حكومت تجدد گرا ، كه يكي الحادي و دو تاي ديگر به تقليد از فرهنگ غرب و با گمان به اينكه ازدلايل عقب ماندگي اجتماعي مردم وجود اعتقادات ديني و مذهبي بوده ، موجب گرديد تا مردم ضمن به زحمت افتادن در امور يوميه براي ارتزاق ، جهت حفظ مباني اعتقادي خود بويژه در ايران ، دست بيك مبارزه منفي بزنند . جريانات واتفاقات كشف حجاب – و تبليغات ضد ديني از سوي حكومت رضاخاني در ايران مبارزين مذهبي و آزادي خواهي چون مدرس را بروي صحنه آورد . ضعف حكومت مركزي در ايران موجب گرديد تا در ايالات و ولايات ايران هرج و مرج و خان خاني بيش از پيش نمود پيدا كند . كردستان و آذربايجان بيش همه مناطق ايران غائله ها و طغيان هاي اشرار را شاهد بودند . بعد از اشغال آذربايجان بدست قشون روس و تشكيل حكومت باصطلاح ملي بدست سيد جعفر پيشه وري خائن در تبريز و تغيير خط و زبان مدارس از فارسي به تركي و حتي تعويض تابلو هاي مغازه هاي بازار و ارتباط تنگاتنگ حكومت خود ساخته اش با نژاد پرستان ترك باكو و استانبول از يك طرف و فعال شدن كمونيستهاي ايران در آذربايجان تحت نام حزب توده ، موجب گرديد تا اوضاع آذربايجان را كه بهمت خياباني ها و ثقه الاسلام ها مي رفت يكي از ايالات فعال ايران در اصلاحات سياسي ٍشودبر هم بريزد و بين ترك و فارس و كرد ايجاد نفاق و كينه كند . پان تركيست هاي فعلي ايران در اصل تفاله هاي همان حكومت ملي من در آوردي پيشه وري در آذربايجان هستند . اينان براي ايجاد حكومت رويائي و واهي دنياي واحد ترك از مرزهاي بلغارستان تا چين بيش هرچيزي نياز به وحدت زباني دارند . و اگر شما به جمهوري آذربايجان سفر كرده باشيد حتما تأثيرات فرهنگ تركيه را بين مردم آنجا مشاهده خواهيد كرد . انتشار چند بارة اراجيف ابولفضل ايلچي بيگ مقبور و تغيير خط از كرل به لاتين ، آسان ساختن تشريفات سفر بين دوكشور جمهوري آذربايجان و تركيه ، تقويت وحمايت همه جانبۀ هر دو كشور از بي وطنان پان تركيست متواري از ايران ، شدت بخشيدن به تبليغات پان تركيستي ، نزديك ساختن زبان تركي جمهوري آذربايجان به زبان تركي استانبولي و سعي در تحميل ادبيات زبان تركي قفقازي به مردم آذربايجان ايران از راه هاي گوناگون ( در اين مساله وزارت ارشاد اسلامي ايران با صدور مجوز نشر كتب با زبان تركي قفقازي بنام تركي آذربايجاني ، خواسته يا ناخواسته همكاري و همراهي خوبي تا اين زمان با پان تركيست ها كرده است ) ، انتشار فرهنگ لغات مختلف از تركي قفقازي به استانبولي ، تشويق خوانندگان جمهوري آذربايجان به خواندن آهنگ هاي تركي استانبولي و...... همه حكايت از كوشش همه جانبه براي ايجاد يك ادبيات واحد بين مردم جمهوري آذربايجان و تركيه دارد . هدف پان تركيست هاي ايران از اصرار به تحميل ادبيات ترك قفقازي و جلوه ساختن فارس زبان ها بعنوان دشمن اصلي ترك زبانان ايراني اجراي نقشۀ تفرقه بينداز و حكومت كن است . ايجاد بدبيني نسبت به غير ترك زبان و القاء اينكه فارس ها مانع از رشد ادبيات آذربايجان هستند ، بنظر اينها بهترين روش براي ايجاد تفرقه و برهم زنندة وحدت ملي است . جا دارد كه دستگاه هاي فرهنگي كشور فكري بحال ادبيات بومي آذربايجان كرده و با تدوين و تنظيم گرامر زبان تركي در محاوره و نگارش از طريق تشويق ادباي ترك زبان ايراني به مقابله با پان تركيسم برخيزند .
اينجانب با تقديم آنچه كه تحت عنوان « مقايسه اي كوتاه در محاورۀ زبان تركي ايران و قفقاز» تنظيم كرده ام ، توجه همگان را باختلاف فاحش واژه ها و عبارات دو زبان جلب ميكنم . و ياد آور مي شوم كه مجالست و مؤانست ادبيات ترك زبانان ايراني با ادبيات فارسي از يك سو و ارتباط مستقيم تركي قفقازي با ادبيات روس در يك قرن گذشته سبب بروز افتراق و تشديد فاصله و اختلاف بين دو زبان تركي ايراني و قفقازي كه هردو از شاخه هاي تركي اوغوز هستند ، شده است . يعني مرور زمان تغييرات لازم به نسبت شرايط جغرافيائي و تاثير فرهنگ غير را ، در هردو زبان تركي بوجود آورده است . بنا بر همين تغييرات است كه گويش آذري ويا تركي ايراني بايد براي خود صاحب سبك نگارش و گويش آكادميك باشد . حال بايد واقعيت راپذيرفت و براي حفظ فرهنگ و ادب زبان بيش از سي ميليون ترك ايراني چاره اي كرده و دشمنان ايران را مأيوس ساخت
هادي گلدوست
شهريور ماه يكهزاروسيصدو هشتادو هفت شمسي
=============================================